Birçok bakteri, virüs, mantar, parazit cinsel yolla bulaşan hastalıklara neden olmaktadır. Bu hastalıkların görülme sıklığı ise bütün dünyada hızla artmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) her gün dünyada 1 milyondan fazla yeni vakanın oluştuğunu bildirmektedir. Bugün için tanımlanmış 25’in üzerinde mikroorganizmanın cinsel yolla bulaştığı ve hastalıklara yol açtığı bilinmektedir.
ÜRETRİT
Üretra dediğimiz idrarı mesaneden dışarı taşıyan boru şeklindeki organın iltihabi hastalığıdır.
Etkenler: Neisseria Gonorrhoeae (Bel Soğukluğu/Gonore), Chlamydia Trachomatis (Klamidya), Ureaplasma Urealyticum, Trichomanas Vaginalis, Herpes Simplex Virus, Mycoplasma Genitalium
Belirtileri: Penisten/vajinadan akıntı, idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, idrar kanalında kaşıntı
Tanı: Akıntı örneği incelemesinde iltihap hücrelerinin (mikroskobik incelemede x1000 ≥ 5 lökosit/hpf) görülmesi ile üretrit tanısı konulur. Ayırıcı tanı için öncelikle gram boyama yapılır. Gram boyamada gram negatif diplokoklar görülürse etken Gonore’dir (Bel Soğukluğu). Görülmezse non-gonkoksik üretrit olarak kabul edilir. Bir parazit olan trikomanas direk mikroskop altında izlenebilmektedir. Akıntı kültürü, antikor testleri ve PCR gibi yöntemlerle etken ajan ayırımı yapılabilmektedir.
Tedavi: Tespit edilen etkene yönelik duyarlı antibiyotik tedavisi başlanır. Gonore tedavisinde sefalosporin, azitromisin ve kinolon grubu antibiyotikler; non-gonokoksik üretritlerde doksisiklin, azitromisin, eritromisin grubu; trikomanas enfeksiyonlarında ise metranidazol tedavisi tercih edilmektedir. Eş tedavisi de mutlaka yapılmalıdır. Ama tedavide esas amaç “korunma yani güvenli cinsel ilişki” olmalıdır.
Komplikasyonlar: Tedavi edilmediği takdirde idrar yolu darlıkları, kısırlık, prostatit, testis iltihabı (epididimorşit), menenjit, endokardit gibi komplikasyonlara yol açabilir.
GENİTAL HERPES (UÇUK)
Genital Herpes (Uçuk), herpes simpleks virüsün (HSV) neden olduğu ve cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur. Sıklıkla HSV-2 olmak üzere her iki tip HSV de genital uçuk nedeni olabilir (HSV-2: %85-90, HSV-1: %10-15).
Belirtileri: Virüs bulaştıktan sonra belirtilerin ortaya çıkması 1-26 günlük (ortalama 4 gün) bir süreç almaktadır. Olguların %75’de virüs hiçbir belirtiye yol açmamaktadır. Virüsün ilk yaptığı enfeksiyonda gösterdiği belirtiler ile ileriki dönemde tekrarlayan ataklarda oluşturduğu şikayetler farklıdır.
İlk Atak:
- Genital bölge ve çevresinde veya anüs etrafında ağrılı su dolu kabarcıklar (vezikül)
- Kasık bölgesinde ağrılı şişlik (lenfadenopati)
- Nezle benzeri şikayetler, ateş, baş ağrısı, eklem ağrıları
Tekrarlayan Atak: Genital bölgede veya anal bölgede oluşan ülsere lezyonlar
Nasıl Bulaşır: Genital herpes, bu hastalığa sahip bir kişiyle gerçekleştirilen vajinal, oral (ağız yoluyla) veya anal (makat yoluyla) ilişki sonucu bulaşabilir. Erkekten kadına bulaşma ihtimali, kadından erkeğe bulaşma ihtimalinden daha yüksektir. Bu enfeksiyon dünya genelinde 15-50 yaş arası her 5 kadından 1’de izlenirken, erkeklerde 9 kişiden 1’de izlenmektedir. Korunmak için kondom kullanımı riski azaltsa da kesin koruyucu değildir.
Tanı: Fizik muayane ve laboratuar testleri (viral kültür, PCR testi, kanda antikor bakılması) ile tanı konulur.
Tedavi: Antiviral ilaçlar (asiklovir, valasiklovir) bu amaçla kullanılmaktadır. Bu ilaçlar lezyonların daha hızlı kaybolmasını, atakların sayı ve şiddetinin azalmasını sağlamaktadır.
CİNSEL YOLLA BULAŞAN DİĞER HASTALIKLAR:
- AIDS (HIV)
- HEPATİT (HBV & HCV)
- FRENGİ (SİFİLİZ)
- YUMUŞAK ŞANKROID
- GRANULOMA INGUINALE
- UYUZ (SCABIES)
- KASIK BİTİ (PEDICULOSIS PUBIS)
