Mesane (diğer adıyla idrar torbası, idrar kesesi), karının alt bölümünde yer alan ve içine idrarın biriktiği küresel bir organdır. Duvar yapısında düzensiz ve içiçe geçmiş elastik kas liflerinden oluşan mesane küçük bir balonu andırmakta olup, bu kas demetlerinin sayesinde idrarla doldukça genişler, idrarı boşalttığında ise ufalır.
Mesane kanserinin gelişiminde en önemli risk faktörleri sigara içmek, cinsiyet ve diettir.
Herhangi bir hastalığın gelişim olasılığını arttıran nedenlere risk faktörü adı verilir. Mesane kanserinin gelişim olasılığını arttıran risk faktörleri sırasıyla aşağıda belirtilmiştir:
- Sigara kullanımı
- Tekstil, boya ve lastik sanayisinde kimyasal maddelerle, korumasız bir şekilde, karşı karşıya kalmak
- Yağlı ve kızarmış yiyeceklerin aşırı tüketimi
- İleri yaşta, erkek ve beyaz ırk
- Özellikle idrar kesesini etkileyen parazitik idrar yolu infeksiyonları
Mesane kanserinde klinik belirtiler neler olabilir?
Mesane kanserinde en sık karşımıza çıkan ilk belirti idrarın kanlı gelmesi ya da ağrılı idrar yapılmasıdır.
Bu ve aşağıda belirtilen diğer belirtilerin nedeni mesane kanseri varlığı olabilir. Bu belirtileri diğer bazı hastalıklar da yapabilir. Bu nedenle bu tip belirtilerle karşılaşıldığında bir hekim ile görüşülmesi gerekir.
- İdrarın kanlı gelmesi (hafif kırmızı bulanık ya da açık çay ya da et yıkantı suyu renginde olabilir)
- Sık sık idrara çıkma isteği
- Ağrılı, yanma hissi ile idrar yapma
- Göbek altında, idrar kesesine uyan bölgede ağrı hissi
Mesane kanserinin tanısında kullanılabilecek tanısal yöntemler:
- Fizik muayene
- İdrar analizi (tam idrar tahlili)
- İdrarın sitolojik değerlendirilmesi: Alınan idrar örneğinin mikroskop altında değerlendirilerek, anormal hücrelerin varlığının araştırılmasıdır.
- İntravenöz pyelografi (İVP): Damardan verilen ve böbreklerden atılan kontrast maddenin, böbrekteki idrar toplayıcı sistemini, üreter denilen idrar kanalını ve mesaneyi doldurarak değerlendirilmesidir. Mesanedeki tümör opak madde dediğimiz maddenin mesanenin için düzgün şekilde doldurmasına izin vermez ve tümör tarafında düzensizlik ve yer kaplayan karanlık bir alan görülür
- Bilgisayarlı tomografi (BT): Damardan verilen kontrast maddeden önce ve sonrasında böbrek ve mesanenin kanser varlığı ve tümörün mesane duvarına ne derece sirayet ettiği yani kas tabakası ya da mesane çevresindeki yağ dokusuna geçmesi açısından detaylı değerlendirmesi yanında ve lenf bezlerine ve karaciğer, akciğere kanserin sirayet edip etmediğinin anlaşılması konusunda fikir verir . Ayrıca mesanedeki farklı yapıların (örneğin divertikül gibi) var olup olmadığı ve bu yapılar varsa tümörün bunlarla ilişkisinin değerlendirilmesinde de önemli bilgiler vermektedir.
- Sistoskopi: Işık ve optik sistemi olan bir uzun ince teleskop yardımıyla idrar kanalından girerek, idrar kanalını ve mesane içini direkt görerek değerlendirme işlemidir . Kadınlarda bu işlem hiçbir anesteziyi gerektirmez iken, erkeklerde idrar kanalının içine verilen bir anestezik ile lokal (mevzi) anestezi altında rahatlıkla sistoskopi yapılır. Bu işlem sırasında tümör şüpheli olan alanlardan ufak biopsi alıma gereçleriyle de biopsi örneği alınabilmektedir.Bu biopsi örneklerinin patolojik olarak değerlendirilmesi kesin tanı koydurucudur. Ancak sistoskopik görüntüde de mesane tümörü hakkında değerli bilgi edinilir.
Erken tanısı konulmuş mesane kanserlerinde uygun tedavi ile kür şansı çok yüksektir.
